HALİD ZİYA UŞAKLIGİL, 1866’da İstanbul’da doğmuştur. Mercan Mahalle Mektebi’nde başladığı öğrenimine Fatih Rüştiye’sinde devam etmiştir. Babasıyla 15 sene kalacağı İzmir’e dedesinin yanına gitmiş, 1878’de İzmir Rüştiyesi’nde eğitimine başlamıştır. Bir süre de yabancı dil eğitimi için Mechitariste Okulu’nda yatılı olarak eğitimine devam etmiştir. Bu sıralarda Fransızcadan çeviriler yapan Halid Ziya bir yandan, arkadaşlarıyla Nevruz (1884) ve Hizmet (1886) gazetelerini çıkarmaya başlamış bir yandan da İzmir Rüştiye ve İdadisi’nde öğretmenlik yapmış, Osmanlı Bankası’nda muhasip olarak çalışmaya başlamıştır. 1893’te Reji İdaresi’nde başkâtip göreviyle İstanbul’a gelmiştir. Burada, Servetifünun edebiyat topluluğuna katılmış (1896), Meşrutiyet’ten sonra Darülfünun’da Batı edebiyatı dersleri vermiştir. 1909-1912 yılları arasında Sultan Reşad’ın (V. Mehmed) mabeyn başkâtibi görevinde bulunduktan sonra yine Darülfünun’daki görevine dönmüş, daha sonra da hükümet tarafından görevli olarak Fransa ve Almanya’ya (1913-1915) gönderilmiştir. Cumhuriyet devrinde son yıllarını, Tiran elçiliğinde görevliyken ölen oğlu Vedat’ın acısıyla 1905’ten beri oturduğu Yeşilköy’deki ikâmetine çekilmiş sadece yazı hayatına devam ederek Son Posta gazetesinde yazmıştır. 27 Mart 1945 hayata veda eden Halid Ziya, Bakırköy Kartaltepe Mezarlığı’nda oğlu Vedat’ın yanına defnedilmiştir. Tekniğinin kuvveti ve yarattığı roman diliyle Türk edebiyatının en kuvvetli romancısı kabul edilen Halid Ziya’dan geriye 150’den fazla hikâye, altı roman bırakmış, tiyatro, mensur şiir, hatıra, makale... ve başka türlerde telif ve tercüme olarak altmışı aşkın eser bırakmıştır. Eserlerinde sade ve tabiî bir dil kullanmış, ama hepsine şiirli bir hava katmasını, sağlam bir yapı kurmasını bilmiştir.
Eserleri: Roman: Nemide (1892), Bir Ölünün Defteri (1892), Ferdi ve Şürekâsı (1896), Mai ve Siyah (1897), Aşk-ı Memnu (1900), Kırık Hayatlar (1924). Hikâye: Bir Yazın Tarihi (1900), Solgun Demet (1901), Bir Şi’r-i Hayal (1914), Sepette Bulunmuş (1920), Bir Hikâye-i Sevda (1922), Hepsinden Acı (1934), Aşka Dair (1936), Onu Beklerken (1935), İhtiyar Dost (1937), Kadın Pençesi (1939), İzmir Hikâyeleri (1950). Oyun: Kâbus (1918), Füruzan (1918), Fare (1919). Anı: Kırk Yıl (5 Cilt 1936- 6. Cilt 1969), Saray ve Ötesi (3 Cilt 1940-42), Bir Acı Hikâye (Tiran’da intihar eden oğlu Vedat’a ilişkin anılar 1942). Deneme: Sanata Dair (4 Cilt 1938-1955).