MEHMED ALİ AYNÎ, 25 Şubat 1869’da Manastır’ın Serfice kasabasında doğdu. Babası Mehmed Necip Efendi, annesi Refika Hanım’dır. Ataları aslen Konyalı olup, Konya’dan Rumeli’ye yerleştirilen ailelerdendir. İlköğrenimine Serfice Sıbyan Mektebi’nde başladı, küçük yaşta geldiği İstanbul Çiçekpazarı Rüştiyesi’ne devam etti. Babasının ticaret için Yemen’e gitmesiyle birlikte eğitimine San’a Askeri Rüştiyesi’nde devam etti. İki yıl sonra İstanbul’a dönüp burada Gülhane Askeri Rüştiyesi’ni bitirdi. Yüksek öğrenimini de 1888’de Mekteb-i Mülkiye’de tamamladı. Mezun olduğu yıl Hariciye Nezareti Şehbenderlik Kalemi’nde memuriyete başladı. Sekiz yıl boyunca sırasıyla; İstanbul Hukuk Mektebi, Edirne İdadisi, Dedeağaç İdadisi, Halep Sultanisi, Diyarbakır Maarif Müdürlüğü’nde öğretmenlik ve idarecilik görevlerinde bulundu. 1896-1913 yıllarında sırasıyla Kosova ve Kastamonu mektupçuluğu, Sinop Sancağı Mutasarrıf Vekilliği yaptı. Taiz/Yemen, Ammere/Basra, Karesi/Balıkesir ve Lazkiye/Suriye mutasarrıflığı; Yanya ve Trabzon valiliği yaptı. 1913 yılında Trabzon valisiyken İttihat ve Terakki hükümeti tarafından emekliye sevk edildi. 1915’te Edebiyat Fakültesi Müderrisler Meclisi Reisi, 1923’te de Telifat ve Tetkikat-ı İslamiyye üyesi oldu. 1937’de İstanbul Kütüphaneleri Tasnif Komisyonu Başkanlığı görevini üstlendi. 30 Kasım 1945’te vefat etti.
ESERLERİ: Nazarî ve Amelî İstatistik (1890), Malumat-ı Nafia-ı Fenniye (1892), Hüccetü’l-İslam İmam Gazalî (1909), Muallim-i Sâni Farabî (1916), Şeyh-i Ekberi Niçin Severim (1923), Tasavvuf Tarihi (1925), Hacı Bayram Veli (1927), Darü’l–Fünun Tarihi (1927), Türk Mantıkçıları (1928), Ahlâk Dersleri (1930), Demokrasi Nedir (1938), Türk Ahlâkçıları (1939), Abdülkadir Geylanî (Paris 1939), Milliyetçilik (1944), Türk Azizleri: Bursalı İsmail Hakkı (1944).