MUHAMMED NÛRÛ’L-ARABÎ, 1813’de Mısır’ın Garbiye vilâyetine bağlı Mahalletülkübra kasabasında doğmuştur. Mısır’dan gelip Rumeli’ye yerleştiğinden “Arap Hoca”, Hz. Ali’nin Noktatü’l-Beyan’ını şerhettiği için “Noktacı Hoca” diye tanınmıştır. Hz. Hüseyin’in soyundan Kudüs’e yerleşmiş bir aileye mensuptur. Tahsil hayatına 1820’de Kahire’de başlamış, dokuz yıl sonra öğrenimini tamamlayarak Yanyalı Şeyh Ahmed Efendi ile birlikte Yanya’ya gitmiş burada Nakşibendî şeyhi Yusuf Efendi’ye intisap etmiştir. Yusuf Efendi’nin isteğiyle Mekke’ye gitmiş, orada Halvetî-Şâbânî şeyhi İbrahim eş-Şemâriki’ye intisap ederek kendisinden Halvetî-Şâbânî, Üveysiyye ve Ekberiyye tarikatlarından icâzet almış, tekrar Kahire’ye dönmüş, sonra da Rumeli’ye gitmek üzere yola çıkmış, Anadolu’nun birçok şehrini dolaştıktan sonra Selanik’e geçmiştir. 1833’de Serez’de kısa bir süre bir medresede müderrislik yaptıktan sonra Koçana’da Üsküp Valisi Hıfzı Paşa’nın yaptırdığı medresede müderris olarak göreve başlamıştır. Bilgisi ve ilmiyle Hıfzı Paşa’nın dikkatini çekmesi üzerine Üsküp’e davet edilmiş ve şehrin uleması ile tanışma fırsatı bulmuş ve 1839’da Üsküp’e yerleşmiştir. Burada Nakşibendî-Müceddidî şeyhi Kazanlı Abdülhâlik Efendi’ye intisap etmiştir. 1843’de hacca gitmiş, Mekke’de Abdülhâlik Efendi’nin halifesi Trabzonlu Şeyh Mustafa Efendi’ye intisap ederek Nakşibendî-Müceddidî icâzetnâmesi almıştır. 1850’de İstanbul’a hassa müşiri olarak tayin edilen Üsküp Valisi Selim Paşa’nın daveti üzerine geldiği İstanbul’da bir müddet kaldıktan sonra 1853’de Manastır’a gitmiştir. Burada Şeyh Bedreddin’in Vâridât’ını şerhetmiş, 1868 yılına kadar irşad faaliyetlerini sürdürmüştür. Daha sonraki tarihlerde aralıklarla İstanbul’a gelmiş, devrin önemli simaları kendisine intisap etmiştir. 1874’de Üsküp’ten ayrılmış, Ustrumca’ya yerleşmiş, 1888’de burada vefat etmiştir.
Eserleri: Şerh-i Divân-ı Niyâzi, Esrâr-ı Ezan-ı Muhammedî, Risâle-i Tevhîd-i Behiyye, Risâle-i Sülûk-i Hakikat, Mürşidü’l-Uşşâk, Letâ’ifü’t-Tahkikât fi Şerhi’l-Vâridât, Şerh-i Akâid-i Nesefiyye, Şerh-i Gazel-i Hacı Bayram Velî, Şerh-i Sûre-i Fâtiha, Şerh-i Kaside-i Şeyh-i Ekber, Şerh-i Sallavât, Dürrü’n-Nefis, Şerh-i Kelâm-ı İmâm-ı Alî, Menbau’n-nûr fi Rü’yeti’r-Resûl. (Kaynak: TDV İslâm Ansiklopedisi, Nihat Azamat, “Muhammed Nûrû’l-Arabî”, Cilt: 30, İstanbul 2005, s. 560-563.)