NASÎRÜDDÎN-İ TÛSÎ (1201-1274) Âlim ve filozof. Tûs’ta doğdu. İlk eğitimini babasından alan Tûsî on beş yaşlarında iken dönemin ilim merkezlerine yolculuk yaptı. Genç yaşlarından itibaren ilme olan iştiyakı Tûsî’yi kısa zamanda üne kavuşturdu. İlhanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümdarı Hülâgû’nun (1256-1265) veziri oldu. Hülâgû’yu ikna ederek Azerbaycan’ın Merâga şehrinde kendi dönemine kadar İslâm coğrafyasında yapılan en büyük rasathânenin kurulması için ondan kaynak sağladı. Rasathanenin yapımı 1259’da tamamlandı. Meraga’daki faaliyetlerini sürdüren Tûsî Bağdat’a yaptığı bir seferde vefat etti. Tûsî, İslâm dünyasında deney ve gözleme dayalı ilimlerin gelişmesinde büyük katkıları bulunan âlimlerden biridir. Onun öncülüğünde Meraga Rasathanesi’nde yapılan çalışmalarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Tûsî, o dönemde İslâm coğrafyasındaki seçkin ilim adamlarını ve müsbet ilimlerde uzmanlığı bulunanları rasathâneye davet edip onlara gerekli desteği sağlamış, Bağdat’ın Moğollar’ca yağmalanması sırasında kendisinin kurtardığı eserlerle İslâm dünyasının çeşitli yerlerinden getirttiği kitapları rasathânede toplayarak büyük bir kütüphane kurmuştur. Nasîrüddîn-i Tûsî’nin kelâm, felsefe, mantık, ahlâk, riyâzî ilimler ve astronomi alanında 150 civarında eseri olduğu bilinmektedir.
